Podsumowanie roku 2024 w sektorze budownictwa i inżynierii budowlanej wg Ekspertów SAFEGE – edycja IV

Rynek budowlany w Polsce w 2024 roku borykał się z trudnościami – mówi Mariusz Szmyd, Zastępca Dyrektora Generalnego, Dyrektor Operacyjny w SAFEGE Polska. Spadek liczby inwestycji publicznych i przetargów, wysokie stopy procentowe ograniczające możliwości finansowania oraz rosnące koszty materiałów i pracy.

Monika Tałałaj, Dyrektor ds. handlowych w SAFEGE Polska zwraca uwagę na niepokojące statystyki:

Na rynku wciąż trwa dekoniunktura inwestycyjna, zarówno w segmencie inwestycji publicznych, jak i komercyjnych. Według GUS produkcja budowlano-montażowa w październiku ’24 była niższa o 9,6% niż w analogicznym okresie ‘23 r i spadła o kolejne 0,6 punktów procentowych w stosunku do danych z września (9%), a wskazany spadek objął wszystkie działy budownictwa. Oznacza to, że sytuacja na rynku jest gorsza, niż przewidywano.

Kamila Leśniewska, Dyrektor Regionu Centralnego, Południowego i Wschodniego w SAFEGE Polska również wskazuje brak finansowania z Unii Europejskiej jako główny powód pogorszenia kondycji rynku:

Największy wpływ zewnętrzny na możliwości kontynuowania inwestycji infrastrukturalnych, w tym drogowych, kolejowych i lotniskowych miało zablokowanie środków finansowych pochodzących
z Unii Europejskiej. Kolejnymi czynnikami zewnętrznymi były nadal rosnące ceny materiałów budowlanych, takich jak stal, beton czy drewno. Oczywiście miała na to wpływ inflacja, zakłócenia w globalnych łańcuchach dostaw oraz kryzys energetyczny. Taka sytuacja wymusza na inwestorach aktualizację budżetów inwestycji – tych zaplanowanych i realizowanych.

W kontekście realizowanych inwestycji ujawniły się problemy związane z urealnieniem ich wartości. Obecnie istniejące lub wprowadzone na kontraktach waloryzacje nie prowadzą do wyrównania sytuacji ekonomicznej stron, również w aspekcie długofalowym. – dodaje Leśniewska.

Sektor komercyjnych inwestycji budowlanych również zmaga się z trudnościami. Wysokie stopy procentowe, globalna niepewność gospodarcza oraz konflikty zbrojne w Ukrainie i Bliskim Wschodzie ograniczyły liczbę projektów komercyjnych. W sektorze mieszkaniowym wciąż obserwuje się aktywność, jednak deweloperzy są bardziej ostrożni ze względu na ogólnokrajowy spadek popytu na mieszkania i lokale usługowe.

Rok 2024 był pełen wyzwań dla sektora budownictwa i inżynierii konsultingowej w Polsce. Zmagaliśmy się z rosnącymi kosztami materiałów i energii, presją regulacyjną oraz niedoborem wykwalifikowanej kadry. Jednocześnie pojawiły się nowe możliwości w obszarze zrównoważonego budownictwa, które wymagały od branży adaptacji do zmieniających się wymogów środowiskowych i społecznych. Sytuacja polskich firm budowlanych, zwłaszcza tych notowanych na GPW, jest trudna. Przedsiębiorstwa notują spadki przychodów – zauważa Kamila Kurowska-Gawryś, Dyrektor Generalny, Dyrektor Zarządzający SAFEGE Polska oraz Dyrektor Regionu UE SUEZ Consulting.

Na aspekt ekonomiczny zwraca uwagę również Bartosz Klimczak, Dyrektor ds. Budownictwa Przemysłowego w SAFEGE Polska:
Wzrost inflacji wpłynął negatywnie na rentowność wykonawców, zmuszając ich do optymalizacji kosztów poprzez przerzucanie ich na lokalnych dostawców i podwykonawców. Siłą rzeczy odbiło się to przede wszystkim na kondycji małych i średnich firm – zaznacza Ekspert SAFEGE – Opóźnienie we wdrażaniu środków z Krajowego Planu Odbudowy, inflacja, a także ogólna inercja w podejmowaniu niezbędnych decyzji wynikająca ze zmiany władz oraz przedłużającego się rządowego przeglądu projektów inwestycyjnych doprowadziły do załamania na rynku budownictwa infrastrukturalnego.

Brak nowych kontraktów skutkuje również intensyfikacją walki cenowej o dostępne zlecenia, co dodatkowo obniża rentowność firm. Wg raportu Coface „Niewypłacalności w Polsce po trzech kwartałach 2024 r.” za okres od stycznia do września 2024 r. niewypłacalność ogłosiło 708 firm z branży budowlanej. To wzrost o 46% w porównaniu do analogicznego okresu w poprzednim roku – dodaje Kamila Kurowska-Gawryś.

Mariusz Szmyd podkreśla także kwestie związane z powodzią, która dotknęła południe Polski:
Według danych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, w wyniku powodzi oceniono stan 13 823 obiektów budowlanych, z czego aż 11 484 uznano za zniszczone lub uszkodzone. Zmiany klimatyczne zobowiązują instytucje publiczne i firmy z sektora inżynierii budowlanej do planowania infrastruktury odpornej na skutki ekstremalnych zjawisk pogodowych, które stanowią poważne zagrożenie dla miast i ich mieszkańców. Przykładem takiej inwestycji jest nadzorowana przez Ekspertów SAFEGE budowa Kolektora Wiślanego w Warszawie o długości 9,5 km. Będzie on jednym z 2 kolektorów tranzytowo-retencyjnych będących elementem projektu rozbudowy pojemności retencyjnej warszawskiej kanalizacji ogólnospławnej.

Zmiany klimatyczne wymagają od instytucji i przedsiębiorców coraz większej aktywności prośrodowiskowej w ich działaniach, bez względu na ekonomię.

Współczesne budownictwo stoi na skrzyżowaniu wyzwań i możliwości związanych z koniecznością dostosowania do wymogów oraz standardów ochrony środowiska. Rośnie presja ze strony inwestorów, społeczeństwa, samorządów lokalnych i rządów na przestrzeganie standardów ESG (Environmental, Social, Governance) oraz redukcję śladu węglowego. Sektor budowlany, odpowiadający za ok. 38% globalnych emisji CO₂ związanych z wykorzystywaną energią musi zmierzyć się z przejściem na bardziej zrównoważone praktyki. Zmiana ta niesie ze sobą liczne szanse, ale i poważne zagrożenia – brutalny bilans zysków, strat oraz kompensacji ryzyk – mówi Maciej Bernard, Kierownik Działu Konsultingu Środowiskowego w SUEZ Consulting Polska.

W obszarze komunikacji (Marketing i PR) kluczowe było reagowanie na zmieniające się oczekiwania rynku. Zwiększyliśmy nacisk na wzmacnianie eksperckiego wizerunku; istotnym trendem jest podkreślanie transparentności, autentyczności i zaangażowania w wyzwania społeczne, takie jak zrównoważony rozwój czy odpowiedzialne zarządzanie projektami. Dzięki takiemu podejściu skutecznie budujemy relacje oparte na zaufaniu i wzmacniamy pozycję firmy jako wiarygodnego partnera i eksperta w dynamicznym środowisku – zauważa Country Marketing & Communications Manager Monika Iciachowska.

W 2024 roku projekty związane z ochroną środowiska, redukcją emisji i negatywnego wpływu na środowisko oraz optymalizacją zasobów stanowiły istotny element komunikacji. W ten sposób pokazywano odpowiedzialne podejście do zrównoważonego rozwoju budownictwa i wytycznych ESG. Wyzwania środowiskowe nabierają coraz większej wagi z każdym rokiem. W odpowiedzi na nowe przepisy pomoc ekspertów i konsulting środowiskowy są fundamentem strategii zrównoważonego rozwoju dla firm, przedsiębiorców i instytucji publicznych – dodaje Iciachowska.


W mijającym roku branże budownictwa i inżynierii budowlanej zmagały się z efektami politycznej i gospodarczej destabilizacji kilku poprzednich lat. Obserwowany spadek aktywności, ograniczona dostępność wykwalifikowanej kadry, wstrzymane budżety i problemy z materiałami doprowadziły do wyzwań, z jakimi sektor nie mierzył się od lat.

Eksperci SAFEGE łączą się w prognozach na rok 2025, które przybliżą w drugim wydaniu tej publikacji.